Lokalny dialekt dla zaawansowanych (nie starajcie się go zrozumieć jeśli w Omišu nie spędziliście przynajmniej trzech urlopów)
Przeciąg – nurt powietrza spowodowany równoczesnym otwarciem większej liczby drzwi lub okien w mieszkaniu, który wiele osób w Chorwacji uważa za wyjątkowo szkodliwy (a nawet śmiercionośny). Jeśli słyszycie, że wasi domownicy mówią o przeciągu niezwłocznie zacznijcie zamykać drzwi i okna. Możecie przestać dopiero w momencie kiedy nie zobaczycie już w ich oczach oznak paniki.
Inače? – grzeczny wariant pytania „Kako ste?”[jak się pani/pan miewa]. „Inače?” to słowo, którego używa się żeby spytać jak się miewa osoba, której dawno nie widzieliście, ale nie macie ochoty słuchać zbyt długiej odpowiedzi na to pytanie.
Pomalo ili evala – zwyczajowe, swobodne powitanie, które jest używane, gdy spotykasz kogoś, ale tak naprawdę nie jesteś zainteresowany prawdziwą rozmową z tą osobą (nieznaczne uniesienie ręki jest koniecznością, gdy mówisz „pomalo” lub „evala”). Nie ma nic złego w powitaniu miejscowego słowem „pomalo” bez względu na to, ile razy dziennie go spotykasz. „Pomalo” to jednocześnie powitanie i filozofia podchodzenia do życia bez stresu, pośpiechu i nerwowości. Anglicy powiedzieliby „Take it easy“, a Dalmatyńczycy mówią „Pomalo“.
Eto me za sekund – Chociaż to wyrażenie obiecuje powrót "za sekundę", bądź przygotowany na to, że w Omišu pojęcie czasu jest dość względne. „Eto me za sekund“ zwykle znaczy, że na powrót osoby wypowiadającej te słowa będziecie czekać między 5 i 15 minut. Wyrażenie to jest najczęściej używane w odpowiedzi na prostą prośbę gościa.
Osoba A: Pilot do klimatyzatora nie działa, czy można prosić o naprawę?
Gospodarz: Oczywiście, jestem za sekundę (idzie do sklepu, kupuje nowe baterie i wraca za 10 minut).
Eto me brzo – bardziej ekstremalny wariant wyrażenia „Eto me za sekund“ która znaczy, że na powrót danej osoby trzeba będzie czekać między 10 minut a kilka godzin. Zwykle używa się tej frazy na bardziej skomplikowane prośby gościa.
Osoba A: Telewizor nam nie działa, czy można prosić o naprawę?
Gospodarz: Nie ma problemu, zaraz wracam (jdzie do sklepu 20 km dalej, kupuje nowy telewizor, wraca za dwie godziny).
Maestral ili meštral – wiatr wiejący w ciągu dnia, który zwykle zaczyna wiać po południu. Po tym jak ktoś z miejscowych ogłosi początek maestrala, obowiązuje całkowity zakaz korzystania przez turystów i osoby nieumiejące pływać z wszelkich niezmotoryzowanych łodzi (rowerów wodnych, wiosłowych i pontonów na wiosła, nadmuchiwanych materacy itp.) w odległości ponad 30m od brzegu z powodu niebezpieczeństwa zepchnięcia przez meštral na pełne morze.
Bablje lito – czas długotrwałej ciepłej i słonecznej pogody po sezonie, które zwykle następuje pod koniec września i na początku października. To prawdopodobnie najpiękniejsza pora roku, bo ma wszystkie zalety lata a mimo tego można uniknąć tłoku. Lato zgodne z upodobaniami „babki”.
Zvizdan – pora dnia około południa, kiedy słońce jest w zenicie tj. w najwyższym punkcie i latem niewiarygodnie grzeje. W tym czasie większość mieszkańców niechętnie myśli o jakiejkolwiek aktywności fizycznej, nie mówiąc już o czymś bardziej wymagającym niż oddychanie.
Fjaka – Sławny chorwacki poeta Jakša Fiamengo o fjace napisał: To jak stan lekkiego omdlenia. Zatrzymania dla siebie lub - jeśli ktoś woli - wewnątrz siebie, szczególny rodzaj ogólnej niezłomności, senność i zesztywnienie, zmęczenie i obojętność na wszelkie ważne potrzeby, otępienie jak w letargu i całkowita bierność na drodze do całkowitej nicości. Zatraca się poczucie czasu, a jego bezwładność i niepokój sprawiają wrażenie łagodnej chwili. A dokładniej: w połowie gdzieś i w połowie nigdzie, zawsze w międzyczasie.”
I o ile w wielu krajach świata stan podobny do fiaki osiąga się poprzez głęboką medytację, o tyle w Dalmacji jest to dar od Boga. Większość miejscowych osiąga ten stan bez większego wysiłku na co dzień, często bezpośrednio w wyniku gwizdania.
Marenda – O marendzie musicie wiedzieć tylko dwie rzeczy. 1. Jeśli ktoś zaprasza was na marendę to znaczy, że jesteście mu bliscy. 2. Zawsze przyjmicie zaproszenie na marendę.